Asertywność czyli sztuka argumentowania

Sztuka odmawiania tak, by nie ranić innych, jest trudną sztuką. Sztuka odmawiania w ogóle, by nie ranić siebie, jest ważną sztuką.
Nie ranić innych, czyli...? Czyli nie reagować złością, gdy nas o coś proszą, czyli nie odwracać się na pięcie, gdy każą nam coś zrobić. A co w zamian? W zamian wytłumaczenie, dlaczego nie mogę albo nie chcę czegoś zrobić. Nie trzeba tłumaczyć długo; wystarczy zwięźle, ale zgodnie z prawdą. „Nie zapalę, bo chcę być zdrowy”, „Nie jestem tchórzem - nie chcę tylko narażać siebie na złamanie kości” - oto przykłady asertywnego zareagowania na czyjąś prośbę lub nakaz. Nie ranić siebie, czyli...? Czyli nie robić czegoś na przekór sobie, czyli nie poświęcać zaplanowanego już czasu tylko dlatego, że ktoś nam tak każe.
ALE!!
Musimy pamiętać, że nie należy asertywności rozpatrywać wyłącznie pod tym kątem sztuki odmawiania.
Asertywność to umiejętność wyrażania siebie w kontakcie z inną osobą czy osobami.
Zachowanie asertywne oznacza bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażanie wobec innej osoby swoich uczuć, postaw, opinii lub pragnień, w sposób respektujący uczucia, postawy, opinie, prawa i pragnienia tej drugiej osoby (M. Król- Fijewska).
Dzieci czasem ze swej natury mają trudności z wyrażaniem siebie, swojego odmiennego zdania, jest to związane ze środowiskiem w jakim się wychowują, postawą opiekunów wobec dziecka, funkcjonowania osób dorosłych
w najbliższym otoczeniu, jak również cech osobowości oraz poczuciem własnej wartości.
Należy rozróżnić, czym jest zachowanie asertywne, czym agresywne, a czym uległe. Te postawy często są mylone. Dla najbliższego otoczenia w jakim funkcjonuje dziecko jest bardzo wygodnie, kiedy dziecko przyjmuje postawę uległą, czy bierną, natomiast nie jest to zdecydowanie dobre dla samego dziecka.
W postawie asertywnej respektuje się prawa zarówno innych jak i swoje, przyjmując postawę agresywną respektuje się prawa tylko własne, z kolei w postawie uległej bierze się pod uwagę tylko prawa innych, to druga osoba jest ważniejsza, to ktoś wie lepiej, a nie ja.
Kształtowanie postawy asertywnej już na początku rozwoju dziecka, które wchodzi w określoną społeczność, jaką jest szkoła (klasa) jest bardzo ważne. Z bagażem doświadczeń jakie będzie miało dziecko, wejdzie w okres dojrzewania (gdzie mogą pojawić się dodatkowe trudności, kryzysy rozwojowe, inicjacja kwestii niedozwolonych) jak również w samą dorosłość- kontakty z innymi ludźmi na co dzień, współpracownikami, szefem.
Asertywność nie jest cechą wrodzoną! Na warsztatach proponowanych przez naszą poradnię dziecko dowie się:
- czym jest asertywność
- jak odróżniać zachowania asertywne od agresywnych i uległych
- co wchodzi w skład umiejętności asertywnych
- jakie są bariery w byciu asertywnym
Wyćwiczy:
- komunikaty oraz postawę asertywną wobec rówieśników i innych osób
- jak bronić swoich praw
- jak wyrażać uczucia pozytywne i negatywne
Co istotnego niesie nam umiejętność odmawiania? Przede wszystkim to, że pozostajemy przy powziętych już przez siebie celach, a tym samym kształtujemy w sobie silną wolę, silny charakter.
Zdając sobie sprawę z wagi mądrego odmawiania w życiu dziecka, w ramach zajęć indywidualnych oraz grupowych
w naszej Poradni zaplanowaliśmy rozmowy z dziećmi na temat tego, jak sobie radzą z sytuacjami wymagającymi asertywnej postawy. Ponadto, podczas Klubów Ucznia umożliwiamy im ćwiczenia asertywnych komunikatów podczas scenek dramowych. Uwrażliwiamy dzieci na możliwe sytuacje wymagające od nich umiejętności odmawiania (np. zachęta do picia alkoholu ze strony rówieśników, zmuszanie do przemocy wobec innych, nakaz ośmieszania kogoś itd.). Krótko mówiąc, dbamy o to, aby dzieci coraz lepiej radziły sobie w sytuacjach przymusu
i nakazu ze strony rówieśników.